* Oud geboren


Van baby’s met een doorleefd gezicht
en volwassenen met een babyface.

Enkele jaren geleden hoorde ik in Knokke op het strand een meisje van drie jaar tegen haar jongere broertje, die zijn schelpen verloren was, met een kinderlijke lichtheid opmerken: “C’est la vie.”
Kinderen vertellen de waarheid is een veelgebruikt gezegde en de lichtheid waarmee ze dat kleine zinnetje zei, deed voorkomen dat ze wist dat tegenslag bij het leven hoort. Waar kwam die wijsheid vandaan? Was het de imitatie van een volwassene uit haar omgeving of haar eigen wijsheid?
Ze klopte haar handdoek uit en legde hem zorgvuldig op het zand. Haar ogen keken rustig de wereld in. Ik kon me voorstellen dat haar leven overzichtelijk en in balans was.

Soms is in een kindergezicht een volwassene te zien: een kind met een serieuze blik vol levenservaring, wijsheid, betrokkenheid, bezorgdheid, besef, verantwoordelijkheidsgevoel, berusting of zelfs relativeringsvermogen. Geen onbeschreven blad, maar een mensje met bagage. Sommige kinderen zijn ‘oud’ geboren en andere worden op latere leeftijd getekend door het leven dat hen overkomt en nog later krijgen ze sporen van het leven dat ze afwisselend gekregen en gekozen hebben.

2016-03-04 20.08.45De Duitse fotograaf Walter Schels (Landshut, 1936) portretteert baby’s en oude mensen in zijn boek “Das offene Geheimnis, Neugeboren – Altgeboren” (1995) die meteen na hun geboorte het gezicht en de uitdrukking hebben van oude mensen. Zijn foto’s tonen wat hij ons in dit boek wil laten zien:

“Zum ersten Mal sah ich das Gesicht eines neugeborenen Menschen.  Doch nicht ein geschichtsloses Wesen schaute mich da an, sondern ein Gesicht mit Vergangenheit, wissend, uralt.“ (Voor het eerst zag ik het gezicht van een pasgeboren mens. Doch niet een wezen zonder geschiedenis keek mij daar aan, maar een gezicht met een verleden, wetend, oeroud.)

Ik heb enkele workshops van Walter Schels gevolgd.
Deze foto maakte ik van hem in augustus 2007 in Loccum. Schels ontroert zijn cursisten met verhalen over ontmoetingen met zware criminelen, muzikanten, volwassenen met het Syndroom van Down en mensen, kort vóór en kort na hun overlijden. Zijn fascinatie is mee te beleven in zijn fotoboeken, die getuigen van een diep respect voor het menselijke. Het openlijke geheim in een gezicht zit misschien wel in het onverwachte, het disproportionele, waardoor je je gaat afvragen wat er niet klopt. Het afwijkende is de sleutel, die een mens uniek maakt: je ziet een volwassen blik bij een kind of een kinderlijk ontvankelijke blik bij een volwassene. En dan bedoel ik niet de rimpelloze gezichten, die met botox en chirurgie hun uitstraling en authenticiteit juist dreigen te verliezen.

Het driejarige meisje zou kunnen zeggen: “Tout est relatif.”

 

Dit bericht is geplaatst in nieuws. Bookmark de permalink.

Reacties zijn gesloten.